* Chức năng, nhiệm vụ của Đảng bộ bộ phận trực thuộc Đảng uỷ cơ sở

Tại điểm c, khoảng 5, Điều 21, Điều lệ Đảng quy định: “Lập đảng bộ bộ phận trực thuộc đảng uỷ cơ sở” và Quy định số: 29-QĐ/TW, ngày 25/7/2016 của BCH Trung ương “Quy định thi hành Điều lệ Đảng” nêu rõ: “Ở một số tổ chức cơ sở đảng có đông đảng viên có thể được lập đảng bộ bộ phận. Đảng ủy bộ phận trực thuộc đảng ủy cơ sở và là cấp trên của các chi bộ…”. Như vậy, Đảng bộ bộ phận là tổ chức đảng tương đương với chi bộ trực thuộc Đảng uỷ cơ sở.

Chi bộ có nhiệm vụ: “…lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị; giáo dục, quản lý và phân công công tác cho đảng viên; làm công tác vận động quần chúng và công tác phát triển đảng viên; kiểm tra, giám sát thi hành kỷ luật đảng viên; thu, nộp đảng phí. Chi bộ, chi uỷ họp thường lệ mỗi tháng một lần (khoản 2, Điều 24, Điều lệ Đảng)

Quy định số: 29-QĐ/TW, ngày 25/7/2016 của BCH Trung ương “Quy định thi hành Điều lệ Đảng” quy định Đảng uỷ bộ phận: “… sinh hoạt thường kỳ một tháng một lần, có nhiệm vụ đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nghị quyết của đảng ủy cơ sở ở các chi bộ, thẩm định nghị quyết của chi bộ về kết nạp đảng viên, về thi hành kỷ luật, khen thưởng tổ chức đảng, đảng viên để đề đạt ý kiến với đảng ủy cơ sở. Đảng ủy bộ phận không quyết định các vấn đề về tổ chức, cán bộ, không có con dấu. Việc lập chi bộ trực thuộc do đảng ủy bộ phận đề nghị, đảng ủy cơ sở quyết định. Nhiệm kỳ của đảng ủy bộ phận như nhiệm kỳ của đảng ủy cơ sở…”

* Tình hình tổ chức cơ sở đảng trực thuộc Đảng bộ quận Bình Thuỷ

- Tình hình chung: Quận Bình Thủy được thành lập theo Nghị định số 05/2004/NĐ-CP ngày 02/01/2004 của Chính phủ, hiện có 8 phường với diện tích tự nhiên 7.068,23ha, dân số 111.076 người, 53 tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ) trực thuộc gồm 15 đảng bộ và 38 chi bộ cơ sở; toàn đảng bộ có 4.694 đảng viên (nữ 1.764 đảng viên, tỷ lệ 37,57 %; đảng viên là cán bộ hưu trí, mất sức 1.793 đảng viên, tỷ lệ 38,2%).

 Hiện tại, quận Bình Thuỷ có 4/8 đảng bộ phường có mô hình Đảng bộ bộ phận (ĐBBP) gồm: đảng bộ phường An Thới, Bình Thuỷ, Bùi Hữu Nghĩa, Trà An; có 46/46 khu vực trực thuộc đều có tổ chức đảng, trong đó 11/46 khu vực thành lập ĐBBP với 42 chi bộ trực thuộc, tổng số 1.842 đảng viên, chiếm tỷ lệ 39,24% đảng viên toàn quận.

- Tình hình tổ chức cơ sở đảng trực thuộc Đảng uỷ phường An Thới

 Đảng bộ phường An Thới có 12 Chi bộ, Đảng bộ trực thuộc, trong đó 07 chi bộ ngành (Chi bộ Công an, Chi bộ Quân sự, Chi bộ cơ quan và 04 Chi bộ trường học), 05 Đảng bộ bộ phận với 22 chi bộ trực thuộc. Tổng số đảng viên của Đảng bộ: 1.106 đảng viên, 401 nữ; 17 dự bị; 733 đồng chí cán bộ hưu trí; 161 đồng chí thuộc diện Thành ủy quản lý; miễn sinh hoạt 127 đồng chí; có 1.662 đảng viên đang công tác trong các đơn vị về giữ mối liên hệ với cấp ủy nơi cư trú.

 Phường có 5 khu vực thì 5 khu vực đều có đảng bộ bộ phận, với 22 chi bộ trực thuộc. Tổng số đảng viên thuộc 5 đảng bộ bộ phận là 958 đồng chí.

Các Đảng bộ bộ phận sinh hoạt mỗi tháng một lần (sau ngày triển khai nghị quyết của Đảng ủy phường và trước ngày họp lệ của các chi bộ trực thuộc); nếu có việc đột xuất thì triệu tập cấp ủy họp bất thường để đảm bảo giải quyết công việc kịp thời, hiệu quả và báo cáo theo quy định; trong cuộc họp, Đảng ủy các Đảng bộ bộ phận không ra Nghị quyết mà chỉ lập biên bản, kết luận để triển khai đến các Chi bộ trực thuộc thảo luận, đề ra Nghị quyết và triển khai thực hiện.

* Kết quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Đảng bộ bộ phận thuộc Đảng uỷ phường An Thới

- Trên cơ sở quán triệt Nghị quyết của Đảng ủy phường và căn cứ vào công việc cụ thể của khu vực, Cấp ủy các Đảng bộ bộ phận đề ra công tác trọng tâm trong tháng để các Chi bộ xây dựng Nghị quyết, tổ chức triển khai đến cán bộ, đảng viên và nhân dân khu vực để chỉ đạo tổ chức thực hiện sát với tình hình thực tế của khu vực.

- Trong lãnh đạo, Cấp ủy các ĐBBP và các Chi bộ trực thuộc luôn phát huy tính chủ động, linh hoạt, sáng tạo và phát huy dân chủ cơ sở, tạo sự đoàn kết, nhất trí cao từ trong nội bộ đảng ra quần chúng. Thực hiện tốt các mối quan hệ phối hợp, từ đó, huy động được sức mạnh tổng hợp của Ban nhân dân, ban công tác mặt trận, các chi hội đoàn thể, tổ nhân dân tự quản và các đồng chí lãnh đạo các phòng, ban, ngành của quận được quận phân công chỉ đạo khu vực…

Tổ chức triển khai, quán triệt nghiêm túc, sâu rộng các Chỉ thị, Nghị của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến nhân dân; chỉ đạo thực hiện tốt công tác tuyền truyền, vận động nhân dân hưởng ứng thực hiện tốt các phong trào hành động cách mạng ở địa phương, các phong trào thi đua yêu nước trên địa bàn, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính rị của Khu vực. Qua đó, nhiều mô hình mới, cách làm hay được phát hiện hiện và nhân rộng.

Thực tế thời gian qua cho thấy, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Cấp ủy các Đảng bộ bộ phận, mỗi khu vực của phường An Thới đều xây dựng được một chuyên đề riêng để Đảng bộ bộ phận tập trung chỉ đạo thực hiện. Quá trình thực hiện các chuyên đề này, theo định kỳ đều có tổ chức sơ kết rút kinh nghiệm và nhân ra diện rộng đối với những chuyên đề phát huy hiệu quả. Từ đó, vai trò của các Cấp ủy Đảng được nâng lên rõ nét, tính tiền phong, gương mẫu của đảng viên được đề cao, nhất là các đồng chí Bí thư các Đảng bộ bộ phận, Bí thư các Chi bộ trực thuộc và các đồng chí cao niên tuổi Đảng. Trong nhiệm kỳ 2010 - 2015, có 37 tập thể và 132 và cá nhân thuộc các Đảng bộ bộ phận của phường được tuyên dương điển hình tiên tiến qua các đợt phát động thi đua.

- Các Đảng bộ bộ phận luôn chú trọng nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ từ hình thức đến nội dung với yêu cầu phải bảo đảm đầy đủ 3 tính chất: tính chiến đấu, tính giáo dục và tinh thần xây dựng. Tỷ lệ Đảng viên sinh hoạt chi bộ hàng tháng trung bình đạt trên 87%. Việc đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở Đảng và đảng viên thực hiện đúng theo hướng dẫn, qui định, hàng năm có 100% Chi, Đảng bộ đạt trong sạch vững mạnh.  Đặc biệt, Đảng bộ bộ phận khu vực 4 phường An Thới liên tục giữ vững danh hiệu  trong sạch vững mạnh tiêu biểu 02 nhiệm kỳ qua, được quận chọn báo cáo điển hình tại Hội nghị tuyên dương các điển hình tiên tiến và Thành ủy khen trong thực hiện Chỉ thị 03/CT-BCT của Bộ Chính trị.

- Trong 2 nhiệm kỳ qua (2005 - 2010 và 2010 - 2015), 05 Đảng bộ bộ phận tại phường An Thới đã kết nạp mới 77 trong tổng số 182 đảng viên mà toàn Đảng bộ phường An Thới đã kết nạp được trong thời gian này. Công tác cán bộ và đào tạo bồi dưỡng cán bộ luôn được quan tâm thực hiện, đến nay cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong từng giai đoạn.

- Hoạt động của các Chi bộ trực thuộc ĐBBP luôn được sự kiểm tra, thẩm định của Đảng ủy bộ phận; ĐBBP là cầu nối chuyển tải những nội dung nghị quyết của Đảng ủy phường đến các Chi bộ trực thuộc, đồng thời là nơi thẩm định các mặt công tác Đảng của các Chi bộ trực thuộc. Mối quan hệ với Ban nhân dân, Ban công tác Mặt trận, tổ Dân vận và các đoàn thể, chi, tổ hội ở khu vực luôn chặt chẽ, đạt hiệu quả. Các ĐBBP luôn bám sát Quy chế của Đảng uỷ phường và thực hiện chức năng nhiệm vụ của mô hình ĐBBP theo Quy định 29-QĐ/TW ngày 25/7/2016 về thi hành điều lệ Đảng. Đồng thời, xây dựng quy chế hoạt động và triển khai thực hiện nghiêm túc.

- Công tác kiểm tra, giám sát trong các Đảng bộ bộ phận được thực hiện thường xuyên góp phần giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong Đảng. Đề ra các chương trình kiểm tra, giám sát định kỳ và hàng tháng, qua kiểm tra, giám sát đã đề nghị xử lý kỷ luật 27 đảng viên trong nhiệm kỳ 2010 - 2015; công tác tự phê bình và phê bình là một trong những công tác trọng tâm thường xuyên, được tổ chức thực hiện nghiêm túc, góp phần xây dựng Đảng bộ, Chi bộ ngày càng trong sạch vững mạnh.

- Công tác tiếp nhận và tổ chức cho đảng viên về sinh hoạt nơi cư trú ở các ĐBBP có nhiều đổi mới, đặc biệt là cách thức vận động đảng viên về giữ mối liên hệ tích cực cùng địa phương thực hiện các phong trào, từ đó, huy động và phát huy được sức mạnh tổng hợp, góp phần hoàn thành nhiệm vụ kinh tế, văn hóa xã hội hàng năm do phường giao cho từng khu vực.

- Hoạt động của Đảng bộ bộ phận đã góp phần quan trọng trong lãnh đạo hoàn thành nhiệm vụ chính trị, kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh, chăm lo đời sống nhân dân, tạo sự gắn kết ngày càng khăng khít hơn giữa Đảng, chính quyền và nhân dân.

* Mặc dù có những đóng góp quan trọng vào sự phát triển của Đảng bộ phường nói chung, địa bàn từng khu vực nói riêng, nhưng về tổ chức hoạt động ĐBBP ở phường An Thới vẫn còn những khó khăn, hạn chế nhất định:

          - Hiện nay chưa có văn bản quy định cụ thể về chức năng nhiệm vụ của ĐBBP, nên trong tổ chức thực hiện chưa đồng nhất, trong hoạt động giữa các ĐBBP có khác nhau. Việc báo cáo hoạt động của các tổ chức đảng còn chưa rõ ràng trong việc ĐBBP có thẩm quyền ban hành nghị quyết hay không, từ đó làm hạn chế vai trò lãnh đạo là hạt nhân chính trị và bảo đảm lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị.         

- Về tổ chức ĐBBP gắn với khu vực dân cư, số lượng đảng viên phân bố không đồng đều, nên vai trò lãnh đạo của chi bộ ở khu dân cư khác nhau; còn nhiều chi bộ thuộc ĐBBP có đảng viên đông (trên 30 đảng viên), địa điểm sinh hoạt khó khăn, đa số phải nhờ điểm sinh hoạt ở nhà đảng viên do đó cũng làm ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng sinh hoạt.

- Công tác phát triển đảng viên ở khu vực dân cư còn gặp nhiều khó khăn.

- Kinh phí hoạt động cấp ủy chi bộ trực thuộc ĐBBP chưa được hỗ trợ, sự phối hợp của các tổ chức Hội đoàn thể ở khu vực với cấp ủy ở khu vực đôi lúc chưa chặt chẽ, chưa thường xuyên.

           * Nguyên nhân hạn chế:

- Chưa có các văn bản hướng dẫn cụ thể của cấp trên về hoạt động của mô hình ĐBBP, công tác kiểm tra, đôn đốc, sơ kết rút kinh nghiệm chưa được thường xuyên.

   - Nhìn chung đảng viên ở các ĐBBP có tuổi đời cao, nhiều đồng chí sức khỏe hạn chế miễn sinh hoạt, bên cạnh đó lực lượng đảng viên trẻ ở khu vực không nhiều  và do điều kiện kinh tế hoàn cảnh gia đình nên cũng ảnh hưởng đến phân công giao nhiệm vụ.

- Nguồn cảm tình đảng ở khu vực chủ yếu trong các chi đoàn thanh niên nhưng chi đoàn hoạt động chưa mạnh, khó phát triển trong các tổ chức quần chúng khác.

- Do nhận thức chưa đồng bộ, sự chỉ đạo của đảng ủy, các đoàn thể, phường, quận, trực tiếp đến chi bộ trực thuộc, nên sự phối hợp hoạt động của một số ĐBBP có lúc chưa đem lại hiệu quả cao.

* Một số giải pháp xây dựng Đảng bộ bộ phận thuộc Đảng uỷ phường An Thới trong sạch, vững mạnh

Một là, quan tâm thường xuyên công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và đạo đức: Không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; đổi mới cách thức học tập, quán triệt và tổ chức thực hiện các nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết của Đảng ủy phường.

Thực hiện thường xuyên có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” gắn với tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ bộ phận, góp phần củng cố niềm tin của đảng viên và nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng.

Hai là, nâng cao năng lực của cấp ủy và bí thư cấp ủy: Các đồng chí trong Cấp ủy và Bí thư cấp ủy phải chú trọng nêu cao tinh thần trách nhiệm, thường xuyên cập nhật kiến thức mới; nắm chắc và chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng; gương mẫu trong lời nói và việc làm. Nêu cao tinh thần đoàn kết, giữ vững kỷ cương, kỷ luật; phát huy vai trò nêu gương của người đứng đầu. Rèn luyện bản lĩnh, khả năng lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng hoạt động, giải quyết tốt những vấn đề nảy sinh trong hoạt động của chi bộ.

Ba là, tăng cường thực hành dân chủ, thực hiện tốt tự phê bình và phê bình, thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt chi bộ. Trong thảo luận các vấn đề liên quan đến thực hiện nhiệm vụ của Chi bộ, phải thật sự dân chủ, đoàn kết, thẳng thắn để các đảng viên thể hiện cụ thể, đầy đủ ý kiến của mình, nhằm phát huy tối đa trí tuệ tập thể. Thực hiện nghiêm công tác tự phê bình và phê bình, kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, né tránh, ngại va chạm,...từng bước xây dựng, củng cố niềm tin, tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong Đảng. 

Bốn là, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ: Tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động mô hình ĐBBP hiện có, sắp xếp, kiện toàn các chi bộ trực thuộc, thành lập các chi bộ nơi có đủ điều kiện gắn yêu cầu thực tế; lãnh đạo xây dựng Chi bộ, ĐBBP đạt trong sạch vững mạnh hàng năm.

Sinh hoạt chi bộ có vị trí quan trọng trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng. Sinh hoạt chi bộ được tổ chức đúng quy định, nghiêm túc và không ngừng nâng cao chất lượng là điều kiện quan trọng tạo sự đoàn kết, thống nhất cao trong nội bộ. Đặc biệt, cần phải coi trọng ba yếu tố trong sinh hoạt Đảng, đó là: tính lãnh đạo, tính chiến đấu và tính giáo dục. Ba tính chất trên có mối quan hệ mật thiết và có sự tác động qua lại nên phải thực hiện đồng bộ mới phát huy tốt kết quả.

Năm là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát: Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy phường có vai trò rất quan trọng đối với việc định hướng nội dung, hình thức sinh hoạt của Đảng bộ bộ phận. Vì vậy, Đảng ủy phường cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát các Chi bộ trực thuộc về duy trì chế độ sinh hoạt chi bộ và thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Tiếp tục kế hoạch phân công Đảng ủy viên phụ trách Đảng bộ bộ phận, theo dõi, nắm tình hình, phản ảnh với Đảng ủy để có biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời. Định kỳ, Đảng ủy phường cần tiến hành kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ sinh hoạt của các Đảng bộ bộ phận, Chi bộ trực thuộc,… Chú trọng xây dựng, bổ sung và thực hiện tốt quy chế hoạt động từ ĐBBP đến Chi bộ trực thuộc.

Kết luận và kiến nghị

Kết quả hoạt động của đảng bộ bộ phận trực thuộc đảng uỷ cơ sở trên địa bàn bàn quận Bình Thủy nói chung, phường An Thới nói riêng thời gian qua cho thấy đây là loại hình tổ chức đảng rất cần thiết. Có thể nói, vai trò và hiệu quả của ĐBBP đã được khẳng định và được sự đồng tình, hưởng ứng của đảng viên và quần chúng nhân dân. Đảng bộ bộ phận vừa là cầu nối triển khai các nghị quyết, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với đảng viên và quần chúng nhân dân; đồng thời làm nòng cốt trong thực hiện các nhiệm vụ chính ở cơ sở.